weather forecast महाराष्ट्रात सध्या हवामानाचे चित्र अत्यंत अनिश्चित आहे. एका बाजूला तीव्र उन्हाळ्याचा तडाखा सुरू असताना दुसऱ्या बाजूला अवकाळी पाऊस आणि गारपिटीने शेतकऱ्यांच्या चिंतेत भर पडली आहे. भारतीय हवामान विभागाने (IMD) राज्यातील विविध भागांसाठी पुढील काही दिवसांत बदलत्या हवामानाचा इशारा दिला आहे. अशा परिस्थितीत नागरिकांनी सतर्क राहणे आणि शेतकऱ्यांनी पिकांच्या संरक्षणासाठी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.
विदर्भातील गारपीट आणि अवकाळी पावसाची स्थिती
विदर्भात गेल्या काही दिवसांपासून अवकाळी पावसाचे चक्र सुरू आहे. शनिवारी, ३ मे २०२५ रोजी चंद्रपूर आणि वर्धा या जिल्ह्यांमध्ये वादळी वाऱ्यासह पावसाने हजेरी लावली. विशेषत: चंद्रपूरमधील नागभीड आणि मूल तालुक्यांमध्ये गारपिटीने शेतकऱ्यांची धावपळ उडाली. या भागात उन्हाळी भात कापणीच्या अवस्थेत असताना अचानक आलेल्या पावसामुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
वर्धा जिल्ह्यातही विजांच्या कडकडाटासह आलेल्या अवकाळी पावसाने नागरिकांचे जनजीवन विस्कळीत झाले. सध्या विदर्भातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये तापमानाचा पारा ४३-४५ अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचला असून, या भीषण उन्हात अचानक आलेल्या पावसामुळे वातावरणातील आर्द्रता वाढून उकाड्यात आणखी भर पडली आहे.
Also Read:
जेष्ठ नागरिकांच्या बँक खात्यात जमा होणार एवढे पैसे, ५ नियम लागू accounts of senior citizens
हवामान विभागाने विदर्भातील अनेक भागांत ६ मे पर्यंत गारपीट आणि वादळी वाऱ्यासह हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाचा इशारा दिला आहे. विशेषत: अकोला, अमरावती, यवतमाळ, वाशिम, बुलढाणा, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांमध्ये अशा प्रकारच्या घटना घडण्याची शक्यता वर्तवली आहे.
मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रातील पावसाचा अंदाज
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रातही रविवारी, ४ मे २०२५ रोजी हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे. पुणे, सोलापूर, धाराशिव, लातूर आणि नांदेड या जिल्ह्यांमध्ये दुपारनंतर किंवा संध्याकाळच्या वेळी ढगाळ वातावरणासह पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
पुण्यात तापमानाचा पारा ४०.३ अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचला असून, पावसामुळे तापमानात थोडीफार घट अपेक्षित आहे. मराठवाड्यात सरासरी तापमान ३८ अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले आहे. या भागातील द्राक्ष, डाळिंब आणि इतर फळबागांना अवकाळी पावसाचा फटका बसण्याची शक्यता असल्याने, शेतकऱ्यांना सतर्क राहण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
तापमानाचा उच्चांक आणि उष्णतेची लाट
महाराष्ट्रातील अनेक शहरांमध्ये तापमानाचा पारा आता ४० अंश सेल्सिअसच्या पुढे गेला आहे. विदर्भातील अकोल्यात सर्वाधिक ४४.९ अंश सेल्सिअस तापमान नोंदवले गेले आहे. चंद्रपूरमध्ये ४३.४ अंश, वाशिममध्ये ४३ अंश आणि यवतमाळमध्ये ४३.४ अंश सेल्सिअस तापमान नोंदवले गेले. या तीव्र उष्णतेमुळे दुपारच्या वेळी रस्त्यांवर वर्दळ कमी झाली असून, नागरिकांनी घरातच राहणे पसंत केले आहे.
मुंबईत कुलाबा येथे ३४.२ अंश सेल्सिअस तापमान नोंदवले गेले असून, उच्च आर्द्रतेमुळे उकाडा वाढला आहे. मुंबईत उष्णतेच्या लाटेचा कोणताही इशारा जारी करण्यात आलेला नसला तरी, समुद्रकिनारी असूनही मुंबईकरांना उकाड्याचा त्रास जाणवत आहे.
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, ६ मे पर्यंत राज्यातील तापमानात विशेष दिलासा मिळण्याची शक्यता नाही. तथापि, काही भागांत अवकाळी पावसामुळे तापमानात क्षणिक घट होऊ शकते, मात्र त्यानंतर उकाड्यात वाढ होण्याची शक्यता आहे.
कोकण आणि गोव्यात हवामानाचा अंदाज
भारतीय हवामान विभागाने कोकण आणि गोवा विभागासाठी ६ मे पर्यंत हवामान प्रामुख्याने कोरडे राहण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. तथापि, ४ मे नंतर या भागात काही ठिकाणी हलक्या पावसाची शक्यता नाकारता येत नाही. मुंबईत १ मे रोजी कमाल तापमान ३४ अंश आणि किमान तापमान २७ अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले आहे.
कोकणात सध्या पाणी टंचाईची समस्या तीव्र होत चालली आहे. विशेषत: रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांमध्ये अनेक ठिकाणी पिण्याच्या पाण्याची समस्या निर्माण झाली आहे. कोकणातील अनेक भागांमध्ये विहिरी आणि नद्या आटल्या असून, स्थानिक प्रशासनाला टँकरद्वारे पाणीपुरवठा करावा लागत आहे.
शेतकऱ्यांसाठी सावधानतेचा इशारा
महाराष्ट्रातील बदलत्या आणि अनिश्चित हवामानामुळे शेतकऱ्यांपुढे अनेक आव्हाने उभी ठाकली आहेत. विदर्भात उन्हाळी भात आणि इतर पिके कापणीच्या अवस्थेत असताना गारपीट आणि अवकाळी पावसामुळे पिकांचे मोठे नुकसान होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांना पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घेण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
भात, सोयाबीन, मका, कापूस आणि भाजीपाला यांसारख्या पिकांचे कापणी केलेले उत्पादन सुरक्षित ठिकाणी साठवण्याचे आवाहन शेतकऱ्यांना करण्यात आले आहे. तसेच, फळबागांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य उपाययोजना करण्याचाही सल्ला दिला आहे. हवामान विभागाचे नियमित अंदाज पाहणे आणि त्यानुसार शेतीच्या कामांचे नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे.
अनिश्चित हवामानाची कारणे
महाराष्ट्रातील सध्याचे अनिश्चित हवामान हे अनेक कारणांमुळे निर्माण झाले आहे. अरबी समुद्रात तमिळनाडूपर्यंत तयार झालेल्या कमी दाबाच्या पट्ट्यामुळे राज्याच्या हवामानावर मोठा परिणाम होत आहे. या प्रणालीमुळे राज्यातील अनेक भागांमध्ये अवकाळी पाऊस कोसळत आहे.
दुसरीकडे, पश्चिमेकडून येणारे थंड वारे आणि दक्षिण-पूर्वेकडून येणारे उष्ण वारे यांच्या संघर्षामुळे स्थानिक पातळीवर अस्थिर परिस्थिती निर्माण होत आहे. याच कारणामुळे गारपीट, विजांचा कडकडाट आणि वादळी वाऱ्यांसारख्या घटना घडत आहेत. या हवामान प्रणालीचा प्रभाव ६ मे पर्यंत कायम राहण्याची शक्यता आहे.
हवामानातील बदलांचा जनजीवनावर परिणाम
अनिश्चित हवामानाचा परिणाम राज्यातील जनजीवनावर मोठ्या प्रमाणात होत आहे. एकीकडे तीव्र उन्हाळ्यामुळे पाणी टंचाई, वीज वापराच्या मागणीत वाढ आणि आरोग्यविषयक समस्या वाढत आहेत, तर दुसरीकडे अवकाळी पाऊस आणि गारपिटीमुळे शेती क्षेत्रात नुकसान होत आहे.
अनेक शहरांमध्ये दुपारच्या वेळी बाहेर पडणे धोकादायक ठरत असून, उष्माघाताचे रुग्ण वाढत आहेत. तसेच, अवकाळी पावसामुळे रस्ते, घरे आणि दुकाने यांचेही नुकसान होत आहे. विशेषत: ग्रामीण भागात वीजपुरवठा खंडित होणे, रस्ते वाहून जाणे अशा समस्या निर्माण होत आहेत.
सामान्य नागरिकांसाठी सूचना
महाराष्ट्रातील नागरिकांनी हवामानातील बदलांबाबत सतर्क राहणे गरजेचे आहे. तीव्र उन्हाळ्यापासून बचाव करण्यासाठी दुपारच्या वेळी बाहेर जाणे टाळावे, भरपूर पाणी प्यावे आणि सूर्याच्या उष्णतेपासून संरक्षण करणारे कपडे घालावेत. तसेच, गारपीट आणि वादळी वाऱ्यांच्या वेळी सुरक्षित ठिकाणी आश्रय घ्यावा आणि विजांच्या कडकडाटाच्या वेळी योग्य खबरदारी घ्यावी.
भारतीय हवामान विभागाचे नियमित अंदाज पाहणे आणि स्थानिक प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे. विशेषत: शेतकऱ्यांनी पिकांच्या संरक्षणासाठी आवश्यक उपाययोजना करून नुकसान कमी करण्याचा प्रयत्न करावा.
महाराष्ट्रातील सध्याचे हवामान चित्र अत्यंत अनिश्चित आणि बदलते आहे. विदर्भ, मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रात गारपीट आणि अवकाळी पावसाचा धोका कायम आहे, तर राज्यभर तापमानाचा पारा ४० अंश सेल्सिअसच्या पुढे गेला आहे. या परिस्थितीचा मोठा परिणाम शेती आणि जनजीवनावर होत आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, ६ मे पर्यंत अशीच परिस्थिती कायम राहण्याची शक्यता आहे. या काळात नागरिकांनी सतर्क राहणे आणि योग्य ती खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.
