Risk of heavy rain महाराष्ट्राच्या हवामान परिस्थितीत गेल्या काही दिवसांत अनपेक्षित बदल घडले आहेत. काही आठवड्यांपूर्वी जेव्हा मान्सूनने राज्यात प्रवेश केला तेव्हा शेतकरी आणि सामान्य नागरिकांमध्ये मोठी आशा निर्माण झाली होती. पावसाच्या या पहिल्या लहरीमुळे सर्वांना वाटत होते की यंदाचा पाऊस चांगला येणार आहे. मात्र, या आशेवर पाणी पडले आहे कारण मान्सूनने अचानक वेग कमी केला आहे.
सध्या राज्यभरात पावसाने जणू काही विश्रांती घेतली आहे. या परिस्थितीमुळे राज्यातील अनेक भागांमध्ये पुन्हा एकदा उष्णतेचा प्रकोप वाढू लागला आहे. विशेषत: मध्य महाराष्ट्र आणि विदर्भातील अनेक भागांमध्ये तापमान चिंताजनक पातळीवर पोहोचले आहे.
तापमानातील चिंताजनक वाढ
राज्यातील तापमानाच्या आकड्यांकडे पाहिले तर चित्र स्पष्ट होते. मंगळवारी सकाळपर्यंतच्या २४ तासांच्या कालावधीत विदर्भातील ब्रह्मपुरी शहरात तापमान ४० अंश सेल्सियसपर्यंत पोहोचले होते. हे तापमान राज्यातील सर्वोच्च तापमान होते, जे या हंगामात चिंताजनक मानले जाते.
या उष्णतेचा परिणाम फक्त शहरी भागांपुरता मर्यादित नाही. ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांनाही या तापमान वाढीचा फटका सहन करावा लागत आहे. अनेक ठिकाणी वीज पुरवठा व्यत्यय येत असल्याने स्थिती आणखी गंभीर होत आहे.
कोकण आणि मध्य महाराष्ट्रातील काही भागांमध्ये तुरळक स्वरूपाची हलकी वर्षा झाली असली तरी, ती पुरेशी नाही. बहुतांश क्षेत्रांमध्ये वातावरण ढगाळ राहिले आहे, परंतु पावसाऐवजी फक्त उष्णता वाढत चालली आहे.
आजच्या दिवसाचा हवामान अंदाज
५ जून या दिवशी हवामान खात्याने महत्वाचा इशारा जारी केला आहे. राज्यातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये विजांच्या कडकडाटासह वादळी पावसाची संभावना वर्तवण्यात आली आहे. या परिस्थितीमुळे संबंधित जिल्ह्यांना येलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे.
कोकण विभागातील प्रमुख जिल्ह्यांचा समावेश या अलर्टमध्ये आहे. ठाणे, मुंबई, रायगड आणि रत्नागिरी या जिल्ह्यांमध्ये तीव्र वादळी वाऱ्यांसह पावसाची शक्यता आहे. या भागातील नागरिकांनी विशेष सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.
मध्य महाराष्ट्रातील परिस्थिती देखील गंभीर आहे. धुळे, जळगाव, नाशिक, अहिल्यानगर, सातारा, सांगली आणि सोलापूर या जिल्ह्यांमध्ये वादळी हवामान अपेक्षित आहे. या क्षेत्रांमध्ये कृषी कामे करणाऱ्या शेतकऱ्यांनी विशेष सावधगिरी बाळगावी.
मराठवाडा आणि विदर्भातील स्थिती
मराठवाडा विभागातील छत्रपती संभाजीनगर आणि धारशिव या जिल्ह्यांमध्येही वादळी वाऱ्यांची शक्यता आहे. या भागातील शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आवश्यक ती उपाययोजना करावी.
विदर्भातील परिस्थिती विशेषत: लक्षणीय आहे. बुलडाणा, अकोला, अमरावती, वाशीम, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांना पावसाचा जोरदार फटका बसण्याची शक्यता आहे. या भागातील उच्च तापमानानंतर येणारा अचानक पाऊस धोकादायक ठरू शकतो.
मान्सूनच्या मंद गतीची कारणे
या सर्व परिस्थितीमागे मुख्य कारण म्हणजे नैऋत्य मोसमी वाऱ्यांमध्ये आलेली मंदी. सामान्यत: मे महिन्याच्या शेवटी मान्सून पुढे सरकत जातो, परंतु यंदा तसे झालेले नाही.
२६ मे पासून अरबी समुद्रातून आणि २९ मे पासून बंगालच्या उपसागरातून मान्सूनची प्रगती थांबली आहे. यामुळे मान्सूनची सीमा अद्याप मुंबई, अहिल्यानगर, अदिलाबाद, पुरी आणि बालूरघाट या पूर्व भारतातील भागांपर्यंतच स्थिर राहिली आहे.
या स्थितीमुळे राज्याच्या अनेक भागांमध्ये पावसासाठी प्रतीक्षा वाढत चालली आहे. विशेषत: अंतर्गत महाराष्ट्रातील भागांमध्ये मान्सूनची वाट पाहणाऱ्या शेतकऱ्यांची चिंता वाढत आहे.
हवामान खात्याच्या पुढील दिवसांच्या अंदाजानुसार, तापमानात आणखी वाढ होण्याची शक्यता कायम आहे. यामुळे या काळात वीज वापराची मागणी वाढणार आहे आणि पाणी संकटाची परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी पेरणीसंबंधी घाई न करता अधिकृत पावसाची वाट पाहावी असा सल्ला कृषी विभाग आणि हवामान तज्ज्ञांकडून दिला जात आहे. अकाली पेरणी केल्यास बियाणे वाया जाण्याची शक्यता आहे.
नागरिकांसाठी सावधगिरीचे उपाय
विजांचा कडकडाट, वादळी वारे आणि हलक्याशा सरी या वातावरणात संभाव्य नुकसान टाळण्यासाठी नागरिकांनी आणि शेतकऱ्यांनी आवश्यक ती खबरदारी घ्यावी. घराबाहेर पडताना हवामानाचा अंदाज तपासूनच निर्णय घ्यावा.
विजांच्या काळात झाडांखाली थांबणे टाळावे. वादळी वाऱ्यांच्या वेळी घरांच्या छतावरील कमकुवत वस्तू सुरक्षित करण्याची काळजी घ्यावी. शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आवश्यक ती उपाययोजना करावी.
पाणी पुरवठा व्यवस्था सुरळीत ठेवण्यासाठी स्थानिक प्रशासनाने आवश्यक ती तयारी करावी. विजेच्या तारांची तपासणी करून दुरुस्तीची कामे हाती घ्यावीत.
सध्याची हवामान परिस्थिती अनिश्चिततेने भरलेली आहे. मान्सूनची मंद गती आणि वाढता तापमान यामुळे राज्यातील नागरिक आणि शेतकरी दोघांच्या समस्या वाढत आहेत. अशा वेळी धैर्य राखून योग्य ती खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. हवामान खात्याच्या सूचनांचे काटेकोरपणे पालन करून आम्ही या संकटाला तोंड देऊ शकतो.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून संकलित करण्यात आली आहे. आम्ही या बातमीच्या १००% सत्यतेची हमी देत नाही. कृपया सविचार करून पुढील प्रक्रिया करावी. अधिकृत हवामान माहितीसाठी भारतीय हवामान खात्याच्या अधिकृत वेबसाइटचा संदर्भ घ्यावा.
