New scheme launched today आजच्या महागाईच्या काळात जेव्हा एका शहरातून दुसऱ्या शहरात जाण्यासाठी हजारो रुपये खर्च करावे लागतात, अशा वेळी फक्त १०० रुपयांत संपूर्ण भारतभर फिरण्याची संधी मिळत असेल तर ही गोष्ट कल्पनारम्य वाटते. परंतु हे खरे आहे! भारतामध्ये एक अशी विशेष ट्रेन आहे जी तरुणांना या स्वप्नाला साकार करण्याची संधी देते. या लेखात आपण या अनोख्या प्रवासाची संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत.
जागृती एक्सप्रेस: एक अभूतपूर्व उपक्रम
या विशेष ट्रेनचे नाव “जागृती यात्रा” असून ती गेल्या १७ वर्षांपासून निरंतर चालत आहे. या ट्रेनचा मूळ उद्देश केवळ पर्यटन नसून तरुणांमध्ये उद्योजकतेची भावना निर्माण करणे आहे. “उद्योजकतेच्या माध्यमातून भारताचा विकास करणे” हे या उपक्रमाचे ध्येय आहे. या ट्रेनच्या प्रत्येक प्रवासात सुमारे ५०० तरुणांना सहभागी होण्याची संधी मिळते.
प्रवासाचे वैशिष्ट्य आणि कालावधी
जागृती एक्सप्रेसचा प्रवास १५ दिवसांचा असून या कालावधीत सुमारे ८,००० किलोमीटरचे अंतर कापले जाते. हा प्रवास केवळ देशाच्या भौगोलिक सीमारेषांचे दर्शन घडवत नाही, तर सहभागींना व्यावसायिक विकासाची मूल्यवान शिकवण देखील प्रदान करतो. प्रवासादरम्यान विविध व्याख्याने, कार्यशाळा आणि उद्योजकतेशी संबंधित उपक्रमांचे आयोजन केले जाते.
या प्रवासातील सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे हा प्रवास वर्षभरात केवळ एकदाच आयोजित केला जातो. त्यामुळे या संधीचे महत्त्व अधिकच वाढते.
पात्रता निकष आणि वयोमर्यादा
या प्रवासासाठी निश्चित पात्रता निकष ठरवण्यात आले आहेत. सर्वात महत्त्वाचा निकष म्हणजे वयोमर्यादा – सहभागी व्यक्तीचे वय २१ ते २७ वर्षांच्या दरम्यान असणे आवश्यक आहे. या वयोमर्यादेबाहेरील व्यक्तींना या प्रवासासाठी पात्र मानले जात नाही.
प्रवासाचा मार्ग आणि गंतव्यस्थाने
जागृती एक्सप्रेसची यात्रा राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीहून सुरू होते. त्यानंतर ही ट्रेन भारताच्या महत्त्वाच्या नगरांमधून प्रवास करते. मुख्य गंतव्यस्थानांमध्ये अहमदाबाद, मुंबई, बेंगळुरू, मदुराई, ओडिशा आणि मध्य भारतातील विविध शहरांचा समावेश आहे. प्रवासाच्या शेवटी ट्रेन पुन्हा दिल्लीला परतते.
२०२५ चा प्रवास कार्यक्रम
यावर्षीचा जागृती यात्रेचा कार्यक्रम ७ नोव्हेंबर २०२५ ला सुरू होणार आहे आणि २२ नोव्हेंबर २०२५ ला संपणार आहे. अर्ज प्रक्रिया मे महिन्यात सुरू होते आणि प्रवास नोव्हेंबरमध्ये आयोजित केला जातो.
अर्ज प्रक्रिया आणि निवड पद्धती
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया
जागृती यात्रेसाठी अर्ज करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया ऑनलाइन आहे. इच्छुक उमेदवारांनी www.jagritiyatra.com या अधिकृत संकेतस्थळावर भेट देऊन अर्ज करावा.
अर्जाचे टप्प्यांवार विवरण
पहिला टप्पा: नोंदणी अधिकृत संकेतस्थळावर “Apply Now” या पर्यायावर क्लिक करून प्राथमिक नोंदणी पूर्ण करावी.
दुसरा टप्पा: ईमेल सत्यापन नोंदणीनंतर आपल्या ईमेल पत्त्यावर आलेल्या दुव्यावर क्लिक करून खाते सक्रिय करावे.
तिसरा टप्पा: प्रवेश आणि शुल्क भरणा नोंदणीकृत ईमेल आणि पासवर्डच्या मदतीने प्रवेश करून अर्ज प्रक्रिया शुल्क १०० रुपये भरावे.
चौथा टप्पा: मुख्य अर्ज शुल्क भरल्यानंतर मुख्य अर्ज उपलब्ध होतो. यामध्ये तीन मुख्य विभाग आहेत:
- वैयक्तिक माहिती
- सामाजिक किंवा व्यावसायिक सहभाग
- विचारधारा आणि दृष्टिकोन
निवड प्रक्रिया
अर्जामध्ये काही विचारप्रवर्तक प्रश्न विचारले जातात जे उमेदवाराची विचारशैली, समाजसेवेची तयारी आणि गांभीर्य मोजतात. या प्रश्नांची उत्तरे देताना काळजी घेणे आवश्यक आहे.
वेगवेगळ्या क्षेत्रातील अनुभवी तज्ञ अर्जांचे मूल्यमापन करतात. काही प्रसंगी उमेदवारांशी फोन किंवा व्हिडिओ कॉलद्वारे संवाद साधला जाऊ शकतो.
जर कोणी सुविधादाता (Facilitator) म्हणून अर्ज करत असेल, तर त्यांच्या अनुभव, नेतृत्वगुण आणि तरुणांसोबत काम करण्याच्या क्षमतेचे मूल्यमापन केले जाते.
शिष्यवृत्ती सुविधा
सर्व आर्थिक वर्गातील तरुणांना या संधीचा लाभ मिळावा या उद्देशाने शिष्यवृत्तीची सुविधा उपलब्ध केली आहे. ही शिष्यवृत्ती गुणवत्ता आणि आर्थिक गरजांवर आधारित दिली जाते.
शिष्यवृत्तीसाठी आवश्यक कागदपत्रे
शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करणाऱ्यांना निवडीनंतर स्वतंत्र फॉर्म भरावा लागतो. त्यासोबत अधिकृत उत्पन्नाचा पुरावा सादर करणे बंधनकारक आहे. या माहितीचा वापर खऱ्या गरजूंची ओळख करण्यासाठी केला जातो.
अतिरिक्त आर्थिक सहाय्य
सहभागींना ट्रस्ट, महाविद्यालये आणि CSR कंपन्यांकडून आर्थिक सहाय्य मिळवण्यासाठी मार्गदर्शन केले जाते. यासाठी विशेष मार्गदर्शक पुस्तिका प्रदान केली जाते.
प्रवासाचे अपेक्षित फायदे
या प्रवासामुळे सहभागींना अनेक फायदे होतात:
व्यक्तिमत्त्व विकास: विविध पार्श्वभूमीतील तरुणांशी संवाद साधण्याची संधी मिळते.
उद्योजकता शिक्षण: व्यावसायिक कौशल्य आणि उद्योजकतेची मूलभूत तत्त्वे शिकता येतात.
सांस्कृतिक अनुभव: भारताच्या विविध प्रांतांची संस्कृती आणि परंपरा समजून घेण्याची संधी मिळते.
नेटवर्किंग: देशभरातील समविचारी तरुणांशी दीर्घकालीन संबंध निर्माण होतात.
जागृती यात्रा ही केवळ एक ट्रेन यात्रा नसून तरुणांच्या व्यक्तिमत्त्व विकासाची एक संधी आहे. फक्त १०० रुपयांत मिळणारा हा अनुभव जीवनभर संस्मरणीय राहतो. या यात्रेतून तरुणांना केवळ देशदर्शन नव्हे तर स्वतःच्या क्षमतांची ओळख करून घेण्याची संधी मिळते.
जर तुमचे वय २१ ते २७ वर्षांच्या दरम्यान आहे आणि तुम्हाला प्रवास करण्याची आवड आहे, तर ही संधी गमावू नका. मे महिन्यात अर्ज प्रक्रिया सुरू होताच तातडीने अर्ज करा आणि या अनोख्या अनुभवाचा भाग व्हा.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून संकलित केली आहे. आम्ही या बातमीच्या १००% सत्यतेची हमी देत नाही. कृपया विचारपूर्वक निर्णय घ्या आणि अधिकृत स्त्रोतांकडून पुष्टी करून घ्या.