Bandhkam Kamgar Yojana 2025 महाराष्ट्र राज्य सरकारने बांधकाम कामगारांच्या कल्याणासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण योजना राबवल्या आहेत. यामध्ये सर्वात महत्त्वाची योजना म्हणजे फक्त एक रुपयात ३० घरगुती उपयोगी वस्तूंचा संच देण्याची योजना. ही योजना राज्यातील सर्व नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांसाठी आहे. या लेखात आपण या योजनेबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
कोण पात्र आहेत?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कामगाराची बांधकाम कामगार म्हणून नोंदणी असणे आवश्यक आहे. यामध्ये खालील प्रकारचे कामगार समाविष्ट आहेत:
- मिस्त्री
- गवंडी
- सुतार
- पेंटर
- वेल्डर
- इलेक्ट्रिशियन
- हेल्पर
- इतर बांधकाम संबंधित कामगार
या योजनेत दोन प्रकारचे लाभार्थी आहेत:
- पूर्वी नोंदणी केलेले लाभार्थी: यांना एका रुपयात संच मिळेल.
- नवीन नोंदणी करणारे लाभार्थी: त्यांना नोंदणीसाठी खाली दिलेली प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल.
नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे
बांधकाम कामगार म्हणून नोंदणी करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक
- रेशन कार्ड
- कुटुंबातील सर्व सदस्यांचे आधार कार्ड
- ९० दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र (नगरपालिका/ग्रामपंचायत यांच्याकडून)
९० दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र कसे मिळवावे?
हे प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी खालील प्रक्रिया पूर्ण करावी:
प्रमाणपत्र फॉर्म भरण्याची पद्धत:
- प्रमाणपत्र फॉर्मची माहिती:
- फॉर्मवर कामगाराचा फोटो लावावा (अलीकडील)
- नगरपालिका/नगरपंचायत/ग्रामपंचायतचे नाव नमूद करावे
- संबंधित अधिकाऱ्याचे नाव व पद नमूद करावे (उदा. नगर अभियंता, ग्रामसेवक)
- तालुका, जिल्हा आणि पिनकोड नमूद करावे
- कामगाराची वैयक्तिक माहिती:
- कामगाराचे संपूर्ण नाव (आधार कार्डनुसार)
- कामगाराचा पत्ता (आधार कार्डनुसार)
- वय
- गाव, तालुका, जिल्हा व पिनकोड
- संपर्क क्रमांक (मोबाईल नंबर)
- कामाचा तपशील:
- कामाचा प्रकार (उदा. मिस्त्री, गवंडी, सुतार, पेंटर, इलेक्ट्रिशियन, वेल्डर, हेल्पर इत्यादी)
- सध्याच्या कामाचे ठिकाण (गाव, तालुका, जिल्हा, पिनकोड)
- नियुक्ती दिनांक (महत्त्वाचे: मागील ९० दिवसांपेक्षा जास्त काम केल्याची तारीख नमूद करावी)
- दैनिक वेतन (उदा. ३०० रुपये, ४५० रुपये इत्यादी)
- ठेकेदार/घरमालकाची माहिती:
- ठेकेदाराचे नाव (ज्या मिस्त्री किंवा घरमालकाकडे काम करता त्यांचे नाव)
- त्यांचा पत्ता
- त्यांचा मोबाईल नंबर
- कामाच्या कालावधीची सुरुवात व शेवटची तारीख
- ठेकेदार/घरमालकाची स्वाक्षरी
- अधिकृत करण:
- ग्रामसेवक/नगरपालिका अधिकाऱ्याची स्वाक्षरी व शिक्का
- कामगाराच्या फोटोवर ग्रामपंचायत/नगरपालिकेचा शिक्का
महत्त्वाचे सूचना:
- नियुक्ती दिनांक नमूद करताना, प्रमाणपत्र घेण्याच्या तारखेपासून मागे मोजून किमान ९० दिवसांपूर्वीची तारीख नमूद करावी.
- उदाहरणार्थ, एप्रिल २०२५ मध्ये प्रमाणपत्र घेत असल्यास, जानेवारी २०२५ (किंवा त्यापूर्वीची) तारीख नमूद करावी.
नोंदणी प्रक्रिया
९० दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर, खालील प्रक्रिया पूर्ण करावी:
- ऑनलाईन नोंदणी करावी (कोणत्याही कॉम्प्युटर सेंटरमधून)
- नोंदणीनंतर मिळालेल्या तारखेस कामगार कल्याण कार्यालयात भेट द्यावी
- आवश्यक कागदपत्रे व ९० दिवसांचे प्रमाणपत्र सादर करावे
- नोंदणी पूर्ण झाल्यावर लाभार्थी कार्ड मिळवावे
मिळणारे लाभ
बांधकाम कामगार म्हणून नोंदणी केल्यानंतर खालील लाभ मिळू शकतात:
- ३० घरगुती उपयोगी वस्तूंचा संच: फक्त १ रुपयात
- शिक्षण विषयक लाभ: मुलांसाठी शिष्यवृत्ती योजना
- आरोग्य विषयक लाभ: आजार किंवा अपघातग्रस्त झाल्यास आर्थिक मदत
- सामाजिक सुरक्षा योजना:
- मुलींच्या लग्नासाठी आर्थिक मदत
- मुलांच्या लग्नासाठी आर्थिक मदत
- अन्य विविध कल्याणकारी योजना
महाराष्ट्र सरकारने बांधकाम कामगारांसाठी राबवलेल्या या कल्याणकारी योजना अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहेत. विशेषत: एका रुपयात ३० घरगुती उपयोगी वस्तूंचा संच ही योजना बांधकाम क्षेत्रातील कामगारांसाठी वरदान ठरली आहे. सर्व बांधकाम कामगारांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी त्वरित नोंदणी करावी. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक ९० दिवसांचे प्रमाणपत्र मिळवणे हा पहिला महत्त्वाचा टप्पा आहे. त्यानंतर नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करून विविध कल्याणकारी योजनांचा लाभ घेता येईल.
बांधकाम कामगारांना मिळणारे हे लाभ त्यांच्या आयुष्यात महत्त्वपूर्ण बदल घडवू शकतात. त्यांच्या मुलांना शिक्षणासाठी मदत, आरोग्य विषयक सेवा, तसेच विविध सामाजिक सुरक्षा उपायांचा लाभ मिळू शकतो. यासाठी प्रत्येक बांधकाम कामगाराने या योजनेची माहिती घेऊन, आवश्यक कागदपत्रे गोळा करून, नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करावी.
अधिक माहितीसाठी
अधिक माहितीसाठी आपल्या नजीकच्या ग्रामपंचायत, नगरपालिका किंवा कामगार कल्याण विभागाशी संपर्क साधावा. तसेच, बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाच्या अधिकृत वेबसाईटवर भेट देऊन अद्ययावत माहिती मिळवावी.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कोणत्याही प्रकारचे शुल्क देण्याची आवश्यकता नाही. सर्व प्रक्रिया विनामूल्य आहे. कोणीही मध्यस्थ किंवा दलाल यांच्याकडे पैसे देऊ नयेत. सर्व प्रक्रिया शासकीय कार्यालयांमार्फत थेट करावी.
