free laptops महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील बांधकाम कामगारांच्या मुलांच्या शैक्षणिक प्रगतीसाठी एक क्रांतिकारी पाऊल उचलले आहे. बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाच्या माध्यमातून सुरू करण्यात आलेल्या या नवीन योजनेअंतर्गत पात्र विद्यार्थ्यांना मोफत टॅबलेट आणि लॅपटॉप प्रदान केले जाणार आहेत. या पुढाकाराचा उद्देश डिजिटल शिक्षणाच्या माध्यमातून कामगार कुटुंबातील मुलांना उत्तम शैक्षणिक संधी उपलब्ध करून देणे आहे.
योजनेचा व्यापक परिचय
२०२५ साली सुरू झालेली ही योजना मुख्यतः दोन श्रेणींमध्ये विभागली गेली आहे. पहिली श्रेणी इयत्ता पाचवी ते दहावी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी आहे, ज्यांना आधुनिक टॅबलेट वितरित केले जाणार आहेत. दुसरी श्रेणी दहावी पास झालेल्या आणि पुढील शिक्षणासाठी प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी आहे, त्यांना लॅपटॉप देण्यात येणार आहेत.
इयत्ता पहिली ते चौथी पर्यंतच्या मुलांना या योजनेत समाविष्ट केले गेले नाही कारण या वयोगटातील मुलांमध्ये तंत्रज्ञानाचा योग्य उपयोग करण्याची समज विकसित झालेली नसते. त्यामुळे सरकारने या निर्णयाच्या मागे वैज्ञानिक दृष्टिकोन अवलंबला आहे.
अर्ज प्रक्रियेचे कालावधी आणि महत्त्वाच्या तारखा
या कल्याणकारी योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया १ जून २०२५ पासून सुरू होणार आहे. इच्छुक लाभार्थ्यांकडे अर्ज भरण्यासाठी ३१ जुलै २०२५ पर्यंत वेळ असेल. दोन महिन्यांचा हा कालावधी पुरेसा आहे, ज्यामुळे कामगारांना सर्व आवश्यक कागदपत्रे संकलित करण्यासाठी आणि अर्ज भरण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळेल.
या कालावधीत अर्ज नाकारल्यास पुन्हा अर्ज करण्याची संधी देखील उपलब्ध असेल, ज्यामुळे चुकीच्या माहितीमुळे वंचित राहिलेल्या कुटुंबांना दुसरी संधी मिळेल.
पात्रतेचे निकष आणि अट
शैक्षणिक पात्रतेच्या दृष्टीने टॅबलेटसाठी विद्यार्थ्यांनी इयत्ता पाचवी ते दहावी पर्यंत शिक्षण घेत असावे. लॅपटॉपसाठी दहावी पास असलेले आणि पुढील शिक्षणासाठी प्रवेश घेतलेले विद्यार्थी पात्र आहेत. दहावीमध्ये किमान ५०% गुण असणे आवश्यक आहे, परंतु ४९% गुण मिळविलेल्या विद्यार्थ्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळू शकेल.
महत्त्वाची बाब म्हणजे दहावीनंतर विद्यार्थ्यांनी अकरावी, बारावी, डिप्लोमा किंवा आयटीआय या पैकी कोणत्याही एका कोर्समध्ये प्रवेश घेतला असावा. शिक्षण पूर्णपणे बंद केलेल्या विद्यार्थ्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
कार्ड संबंधी आवश्यकता
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी मुख्य अट म्हणजे बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाचे कार्ड सक्रिय स्थितीत असणे. चालू वर्षासाठी कार्डचे नूतनीकरण पूर्ण झालेले असावे आणि जून २०२५ पूर्वी हे नूतनीकरण करणे आवश्यक आहे. जर कार्ड निष्क्रिय असेल किंवा नूतनीकरण झाले नसेल तर अर्ज स्वीकारला जाणार नाही.
कुटुंबिक मर्यादा आणि निवासी अर्हता
प्रत्येक कार्डधारकाच्या कुटुंबातील फक्त दोन मुलांना या योजनेचा लाभ मिळेल. जर कुटुंबात तीन किंवा त्याहून अधिक मुले असतील तर केवळ पहिल्या दोन मुलांनाच या सुविधेचा लाभ मिळेल. हा निर्णय संसाधनांच्या न्याय्य वितरणासाठी घेण्यात आला आहे.
या योजनेचा लाभ केवळ महाराष्ट्रातील मूळ रहिवाशांनाच मिळेल. इतर राज्यांमधून कामासाठी आलेल्या कामगारांच्या मुलांना या योजनेत समाविष्ट केले जाणार नाही. यासाठी वैध निवास प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
आवश्यक कागदपत्रांची यादी
अर्ज भरताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत: बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाचे सक्रिय कार्ड, निवास प्रमाणपत्र, मुलांचे शैक्षणिक प्रमाणपत्र, दहावीची गुणपत्रिका, पुढील शिक्षणासाठी प्रवेश प्रमाणपत्र आणि बँक पासबुकची प्रत.
विशेष लक्ष देण्याची बाब म्हणजे बँक खात्याची माहिती देताना मुलाच्या नावावरचे खाते न देता कार्डधारकाचे बँक खाते द्यावे. अनेक पालकांकडून या चुकीमुळे नंतर अडचणी निर्माण होत आहेत.
फसवणूक टाळण्यासाठी सरकारने कठोर पडताळणी व्यवस्था लागू केली आहे. तालुका आणि जिल्हा पातळीवर मूळ कागदपत्रांची तपासणी केली जाईल. कार्डधारकाची स्वाक्षरी किंवा अंगठ्याचा ठसा, लाइव्ह सेल्फी फोटो आणि कार्ड सक्रियकरणाची पडताळणी या प्रक्रियेचा भाग आहे.
योजनेचे दूरगामी परिणाम
या योजनेमुळे गरीब कामगार कुटुंबातील मुलांना आधुनिक डिजिटल शिक्षणाचा लाभ मिळू शकेल. सद्या चालू असलेल्या डिजिटल युगात तंत्रज्ञानाचे महत्त्व दिवसेंदिवस वाढत चालले आहे. या टॅबलेट आणि लॅपटॉपमुळे विद्यार्थ्यांना ऑनलाइन शिक्षण, संशोधन कार्य आणि कौशल्य विकासाच्या अनेक संधी उपलब्ध होतील.
शिक्षणाच्या क्षेत्रात समानता आणल्याने समाजातील आर्थिक विषमता कमी होण्यास मदत मिळेल. कामगार कुटुंबातील मुले इतर मुलांबरोबर स्पर्धा करू शकतील आणि उत्तम करिअरची संधी मिळवू शकतील.
या योजनेचा लाभ घेताना कोणत्याही प्रकारच्या दलालांची मदत घेऊ नये कारण ही संपूर्णपणे मोफत प्रक्रिया आहे. चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज नाकारला जाऊ शकतो, त्यामुळे सर्व माहिती अचूक भरावी.
जे कामगार या योजनेचा खरा फायदा उठवू इच्छितात त्यांनी आत्ताच आवश्यक कागदपत्रे तयार करण्यास सुरुवात करावी जेणेकरून १ जूनपासून ताबडतोब ऑनलाइन अर्ज करता येईल. या योजनेद्वारे महाराष्ट्रातील बांधकाम कामगारांच्या मुलांच्या भविष्याला एक नवीन दिशा मिळणार आहे.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेण्यात आली आहे. आम्ही या बातमीच्या १००% सत्यतेची हमी देत नाही, त्यामुळे कृपया सविचार करून पुढील प्रक्रिया करावी.