installment of PM Kisan प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना मिळणारा विसावा हप्ता मे महिन्याच्या अखेरीस किंवा जूनच्या सुरुवातीला जमा होण्याची शक्यता आहे. मात्र यावेळी केंद्र सरकारने एक महत्त्वपूर्ण बदल केला असून, ज्या शेतकऱ्यांकडे ‘अॅग्रीस्टॅक आयडी’ नसेल, त्यांना हा हप्ता मिळणार नाही. या नव्या नियमामुळे अनेक शेतकरी चिंतेत पडले आहेत.
अॅग्रीस्टॅक आयडी: डिजिटल युगातील शेतकऱ्यांची नवी ओळख
अॅग्रीस्टॅक म्हणजे केंद्र सरकारने शेती क्षेत्रासाठी सुरू केलेली एक व्यापक डिजिटल व्यवस्था आहे. या प्रणालीअंतर्गत प्रत्येक शेतकऱ्याला एक विशिष्ट ‘फार्मर आयडी’ प्रदान केला जातो. हा आयडी म्हणजे शेतकऱ्याची डिजिटल ओळखपत्र असून, भविष्यात सर्व सरकारी शेती योजनांचा लाभ घेण्यासाठी हे आवश्यक असेल.
अॅग्रीस्टॅक प्रणालीचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे शेतकऱ्यांची संपूर्ण माहिती एकाच ठिकाणी डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध करून देणे. यामध्ये शेतकऱ्याची वैयक्तिक माहिती, जमिनीचा तपशील, पीक माहिती, अनुदान व कर्जाचा तपशील इत्यादी गोष्टींचा समावेश असेल.
किसान सन्मान निधीचा विसावा हप्ता: महत्त्वाची माहिती
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत मिळणारा विसावा हप्ता लवकरच शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे. मागील एकोणिसावा हप्ता 24 फेब्रुवारी 2025 रोजी जमा झाला होता. नियमानुसार दर चार महिन्यांनी 2000 रुपयांचे तीन हप्ते या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना मिळतात.
यावेळी विसावा हप्ता मिळविण्यासाठी अॅग्रीस्टॅक आयडी असणे अनिवार्य केले आहे. जे शेतकरी अद्याप या आयडीसाठी नोंदणी करू शकले नाहीत, त्यांना हा हप्ता मिळणार नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी तातडीने आवश्यक कार्यवाही करावी, असे आवाहन केले जात आहे.
अॅग्रीस्टॅक आयडी कसा मिळवायचा: संपूर्ण प्रक्रिया
अॅग्रीस्टॅक आयडी मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांना खालील पर्याय उपलब्ध आहेत:
1. कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) द्वारे नोंदणी:
- जवळच्या CSC केंद्रावर जावे
- आवश्यक कागदपत्रांसह केंद्र चालकांना भेटावे
- नोंदणी फॉर्म भरावा
- बायोमेट्रिक माहिती द्यावी
- नोंदणी शुल्क भरावे (जर लागू असेल तर)
2. ऑनलाइन नोंदणी प्रक्रिया:
- अधिकृत वेबसाइटवर जावे
- ‘नवीन नोंदणी’ पर्यायावर क्लिक करावे
- आधार क्रमांक आणि मोबाइल नंबर टाकावा
- OTP द्वारे पडताळणी करावी
- वैयक्तिक आणि शेती माहिती भरावी
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी
- अर्ज सबमिट करावा
नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड (अनिवार्य)
- चालू मोबाइल नंबर (OTP साठी)
- सातबारा उतारा/जमिनीचे कागदपत्र
- बँक पासबुक/चेक
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो (ऑनलाइन अर्जासाठी)
अॅग्रीस्टॅक आयडीचे फायदे
अॅग्रीस्टॅक आयडी हे केवळ किसान सन्मान निधीसाठीच नाही तर इतर अनेक योजनांसाठीही उपयुक्त ठरणार आहे:
- एकच आयडी, अनेक योजना: सर्व सरकारी योजनांसाठी एकच आयडी वापरता येईल
- जलद सेवा: योजनांचा लाभ जलद मिळेल
- कागदपत्रांची बचत: वारंवार कागदपत्रे सादर करण्याची गरज नाही
- पारदर्शकता: सर्व माहिती डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध
- सुलभ प्रक्रिया: योजनांसाठी अर्ज करणे सोपे होईल
नोंदणी न केल्यास होणारे नुकसान
जे शेतकरी अॅग्रीस्टॅक आयडीसाठी नोंदणी करणार नाहीत, त्यांना पुढील नुकसान होऊ शकते:
- किसान सन्मान निधीचा विसावा हप्ता मिळणार नाही
- भविष्यातील सरकारी योजनांपासून वंचित राहण्याची शक्यता
- अनुदान आणि इतर आर्थिक लाभांपासून वंचित राहू शकतात
- डिजिटल शेती सेवांचा लाभ घेता येणार नाही
ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी विशेष मार्गदर्शन
ग्रामीण भागातील अनेक शेतकरी अद्याप या नव्या प्रणालीबद्दल अनभिज्ञ आहेत. त्यांच्यासाठी काही महत्त्वाच्या सूचना:
- माहिती मिळवा: स्थानिक कृषी कार्यालय किंवा ग्रामसेवकांकडून माहिती घ्या
- मदत घ्या: तंत्रज्ञानाची माहिती नसल्यास मुलांची किंवा नातेवाईकांची मदत घ्या
- गटात नोंदणी करा: गावातील इतर शेतकऱ्यांसोबत गटाने CSC केंद्रावर जाऊन नोंदणी करा
- कागदपत्रे तयार ठेवा: सर्व आवश्यक कागदपत्रे आधीच तयार ठेवा
- लवकर कृती करा: शेवटच्या तारखेची वाट पाहू नका
अॅग्रीस्टॅक प्रणालीबाबत वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न: अॅग्रीस्टॅक आयडी मिळविण्यासाठी किती खर्च येतो? उत्तर: सध्या बहुतांश राज्यांमध्ये ही सेवा मोफत आहे. काही ठिकाणी CSC केंद्रे नाममात्र शुल्क आकारतात.
प्रश्न: नोंदणीनंतर आयडी किती दिवसात मिळतो? उत्तर: सामान्यतः 7-15 दिवसांत आयडी मिळतो, पण काही वेळा तांत्रिक कारणांमुळे विलंब होऊ शकतो.
प्रश्न: जर जमीन संयुक्त नावावर असेल तर? उत्तर: संयुक्त मालकीच्या जमिनीसाठी सर्व मालकांनी स्वतंत्र नोंदणी करावी.
प्रश्न: आयडी हरवल्यास काय करावे? उत्तर: CSC केंद्रावर जाऊन पुन्हा आयडी मिळवता येईल.
सर्व शेतकरी बांधवांना विनंती आहे की, त्यांनी तातडीने अॅग्रीस्टॅक आयडीसाठी नोंदणी करावी. विशेषतः ज्यांना किसान सन्मान निधीचा पुढील हप्ता मिळवायचा आहे, त्यांनी याबाबत विलंब करू नये.
डिजिटल युगात शेतीक्षेत्राचा विकास होण्यासाठी शेतकऱ्यांनीही तंत्रज्ञानाचा स्वीकार करणे आवश्यक आहे. अॅग्रीस्टॅक आयडी हे या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.
स्मरणपत्र: किसान सन्मान निधीचा विसावा हप्ता मे अखेर किंवा जून सुरुवातीला अपेक्षित आहे. वेळीच अॅग्रीस्टॅक आयडी मिळवून या लाभापासून वंचित राहू नका. शेतकरी मित्रांनो, या माहितीचा जास्तीत जास्त प्रसार करा जेणेकरून कोणताही शेतकरी या योजनेच्या लाभापासून वंचित राहणार नाही.