Ladki april hafta महाराष्ट्र राज्यातील लाडक्या बहिणींसाठी महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे. महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी स्पष्ट केले आहे की लाडकी बहीण योजनेचा एप्रिल महिन्याचा हप्ता महिना संपण्यापूर्वीच लाभार्थींच्या बँक खात्यावर जमा होईल. “महिना संपायच्या आधी लाभार्थी ज्या लाडक्या बहिणीच्या आहेत त्यांना हप्ता प्राप्त होईल. सण लाडक्या बहिणींसाठी गोड होणार आहे,” असे त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले आहे.
आज ३० एप्रिल २०२५ रोजी अक्षय तृतीयेचा शुभमुहूर्त आहे. या शुभदिनी लाडक्या बहिणींच्या बँक खात्यावर एप्रिल महिन्याचा दहावा हप्ता जमा होण्याची अपेक्षा आहे. मंत्री तटकरे यांच्या म्हणण्यानुसार, अक्षय तृतीयेच्या शुभमुहूर्तावर ही रक्कम लाभार्थी महिलांच्या खात्यात जमा केली जाईल.
दर महिन्याच्या हप्त्याची तारीख मंत्रिमंडळ बैठकीत ठरते
मंत्री तटकरे यांनी या योजनेच्या कार्यपद्धतीबद्दल माहिती देताना सांगितले की, “दर महिन्याला आम्ही जो लाभार्थ्यांच्या हप्त्याची जी तारीख असते ती मंत्रिमंडळाच्या बैठकीमध्ये ठरत असते. त्याच्यामुळे याही महिन्याचा जो हप्ता आहे तो त्यांना महिना संपायच्या आधी लाभार्थी ज्या लाडक्या बहिणीच्या आहेत त्यांना प्राप्त होईल.”
काल मंत्रिमंडळ बैठक पार पडली असली तरी, त्यामध्ये लाडकी बहीण योजनेच्या हप्ता वितरणाबाबत अधिकृत माहिती बाहेर आलेली नाही. तरीही मंत्री तटकरे यांनी दिलेल्या आश्वासनांनुसार, नियोजित वेळेत हप्ता वितरित केला जाईल, अशी अपेक्षा आहे.
पात्र लाभार्थींची संख्या
योजनेबाबत महत्त्वाची माहिती देताना मंत्री तटकरे म्हणाल्या, “साधारणपणे दोन कोटी ४७ लक्ष लाभार्थी आहेत. मी शेवटचा लाभ दिला होता त्यावेळेला २ कोटी ३३ लक्ष महिला होत्या.” यावरून सिद्ध होते की योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांची संख्या वाढत आहे. मंत्री तटकरे यांनी स्पष्ट केले की, “कुठेही कुठलीही योजना राबवताना (अडचण) होत नाहीये आणि ज्या पात्र महिला आहेत त्यांना लाभ हा व्यवस्थित पद्धतीने सुरू आहे.”
एप्रिल-मे हप्ते एकत्रित मिळण्याची चर्चा
काही मीडिया रिपोर्ट आणि विविध सूत्रांनुसार, एप्रिल आणि मे महिन्याचे हप्ते एकत्रित देण्याचाही प्रस्ताव शासनाच्या विचाराधीन असल्याची माहिती मिळत आहे. मात्र अशा स्थितीत लाडक्या बहिणींना एप्रिलच्या हप्त्यासाठी मे महिन्यापर्यंत थांबावे लागेल, ज्यामुळे अनेक महिला नाराज होऊ शकतात.
मार्च महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात महिलांना फेब्रुवारी आणि मार्च असे दोन महिन्यांचे एकत्रित हप्ते मिळाले होते. त्यानंतर एक महिन्यापेक्षा जास्त कालावधी लोटला आहे आणि अद्याप एप्रिलचा हप्ता मिळाला नसल्याने अनेक लाभार्थी महिला चिंतित आहेत. योजनेच्या अनियमित वितरणामुळे लाभार्थींचे मासिक अर्थनियोजन विस्कळित होत आहे.
विरोधकांकडून आरोप
विरोधी पक्षाकडून शासनावर वारंवार आरोप केले जात आहेत की, विधानसभा निवडणुकांपूर्वी शासनाने दोन महिन्यांचे हप्ते एकत्रित दिले, परंतु निवडणुका आटोपल्यानंतर लाडक्या बहिणींची शासनाला गरज नसल्यामुळे अनियमित पद्धतीने हप्ते दिले जात आहेत. विरोधकांचा आरोप आहे की, शासनाकडे पुरेसा निधी नसल्यामुळे हप्त्यांच्या वितरणात विलंब होत आहे आणि हळूहळू योजनाच बंद केली जाण्याचा धोका आहे.
तसेच, १५०० रुपयांचे २१०० रुपये करण्याचे आश्वासन अद्याप पूर्ण न झाल्याने आणि नमो शेतकरी योजना (पीएम किसान) योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना केवळ ५०० रुपये मिळत असल्याने अनेक महिला नाराज आहेत.
वितरण प्रक्रिया आणि वेळापत्रक
लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत हप्त्यांचे वितरण प्रक्रियेवरही मंत्री तटकरे यांनी प्रकाश टाकला आहे. प्रत्येक महिन्याच्या हप्त्याची तारीख मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत ठरवली जाते. बँकिंग प्रणालीवर एकाच वेळी मोठ्या संख्येने व्यवहार होऊ नयेत म्हणून हप्त्यांचे वितरण टप्प्याटप्प्याने ४-५ दिवसांत केले जाते.
आजच्या अक्षय तृतीयेच्या निमित्ताने हप्ता वितरणाची प्रक्रिया सुरू होण्याची अपेक्षा आहे. परंतु, हा हप्ता सर्व महिलांच्या खात्यावर एकाच दिवशी जमा होईल अशी अपेक्षा ठेवणे योग्य नाही. सुमारे अडीच कोटी महिलांच्या खात्यावर पैसे हस्तांतरित करण्यासाठी बँकिंग प्रणालीला ४-५ दिवसांचा कालावधी लागू शकतो.
योजनेचा महिलांच्या जीवनावरील प्रभाव
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी आर्थिक आधाराचा स्तंभ बनली आहे. या योजनेद्वारे मिळणाऱ्या निधीचा वापर महिला शिक्षण, आरोग्य, उद्योग आणि इतर कौटुंबिक गरजांसाठी करत आहेत. नियमित हप्ते मिळण्यामुळे त्यांच्या मासिक अर्थनियोजनात सुसूत्रता येते.
परंतु हप्त्यांच्या वितरणात विलंब किंवा अनियमितता झाल्यास, लाभार्थी महिलांचे नियोजन विस्कळित होते. त्यामुळेच या योजनेची प्रभावी व नियमित अंमलबजावणी अत्यंत महत्त्वाची आहे.
शासनाचे स्पष्टीकरण आणि आश्वासन
अर्थमंत्री अजित पवार यांनी याआधीच स्पष्ट केले होते की, लाडकी बहीण योजना कुठल्याही परिस्थितीत बंद होणार नाही. “हा आम्ही तुम्हाला दिलेला भाऊज आहे, आम्ही तुम्हाला दिलेली रक्षाबंधनाची भेट आहे आणि त्याचामुळे ही योजना तुम्हाला, माझ्या लाडक्या बहिणींना, चालूच राहणार आहे,” असे त्यांनी जाहीर केले होते.
मंत्री तटकरे यांच्या ताज्या वक्तव्यातूनही हेच स्पष्ट होते की, योजना सुरळीतपणे सुरू आहे आणि पात्र लाभार्थी महिलांना नियमित लाभ मिळत राहील. अर्थसंकल्पात योजनेसाठी पुरेशी तरतूद करण्यात आल्याचेही शासनाने स्पष्ट केले आहे.
पात्रता आणि नियम
लाडकी बहीण योजनेची पात्रता स्पष्ट करताना अर्थमंत्र्यांनी सांगितले होते की, ही योजना फक्त ज्या महिलांचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाखाच्या आत आहे त्यांच्यासाठी आहे. त्याचबरोबर, एका महिलेला एकाच वेळी एकाच कल्याणकारी योजनेचा लाभ घेता येतो. उदा. संजय गांधी निराधार योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलेला लाडकी बहीण योजनेचा लाभ घेता येत नाही.
योजनेच्या नियमांनुसार, लाभार्थी महिलेला ठरवावे लागते की, तिला कोणत्या योजनेचा लाभ घ्यायचा आहे. नमो शेतकरी योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना लाडकी बहीण योजनेच्या १५०० रुपयांपैकी फक्त ५०० रुपयेच मिळतात.
आजची स्थिती आणि पुढील वाटचाल
सकाळपर्यंत अद्याप कोणत्याही महिलेच्या खात्यावर एप्रिल महिन्याचा हप्ता जमा झाल्याची बातमी नाही. परंतु मंत्री तटकरे यांच्या आश्वासनानुसार, आजच्या अक्षय तृतीयेच्या शुभमुहूर्तावर हप्ता वितरणाची प्रक्रिया सुरू होण्याची अपेक्षा आहे.
आज आणि उद्या हे दोन दिवस अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहेत. आज हप्ता वितरणाची प्रक्रिया सुरू झाल्यास, पुढील ४-५ दिवसांत सर्व पात्र लाभार्थी महिलांच्या खात्यावर पैसे जमा होण्याची अपेक्षा आहे
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी महत्त्वाची कल्याणकारी योजना आहे. या योजनेचा लाभ सुमारे अडीच कोटी महिलांपर्यंत पोहोचत आहे. मंत्री आदिती तटकरे यांच्या आश्वासनानुसार, एप्रिल महिन्याचा हप्ता अक्षय तृतीयेच्या शुभमुहूर्तावर वितरित केला जाणार आहे.
विरोधकांकडून योजनेच्या अनियमित अंमलबजावणीवर टीका होत असली तरी, शासनाने स्पष्ट केले आहे की, योजना सुरळीतपणे सुरू आहे आणि पात्र लाभार्थींना नियमित हप्ते मिळत राहतील. योजनेवर अवलंबून असलेल्या महिलांसाठी नियमित व वेळेवर हप्ते मिळणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
एप्रिल महिन्याच्या आज अंतिम दिवशी अक्षय तृतीयेच्या शुभमुहूर्तावर हप्ता वितरणाची प्रक्रिया सुरू होणे अपेक्षित आहे. ज्या महिलांचे बँक खाते अद्ययावत आहे, त्यांना लवकरच हप्ता मिळू शकतो. योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीवर शासनाचा भर असणे अत्यावश्यक आहे.