tur market गेल्या काही महिन्यांपासून महाराष्ट्रात तूर बाजारभावात मोठ्या प्रमाणात चढउतार पाहायला मिळत आहेत. तुरीच्या विविध प्रकारांना – लाल तूर, पांढरी तूर आणि लोकल तूर – वेगवेगळे दर मिळत असून जिल्हानिहाय या दरांमध्ये लक्षणीय फरक दिसून येत आहे. आज, 5 मे 2025 रोजी महाराष्ट्रातील प्रमुख बाजारपेठांमध्ये तुरीला मिळालेल्या दरांचा सविस्तर आढावा आपण घेऊया.
लाल तुरीचे बाजारभाव
लाल तूर ही शेतकऱ्यांमध्ये अधिक लोकप्रिय तुरीच्या प्रकारांपैकी एक आहे. पौष्टिक मूल्य आणि बाजारातील मागणी यामुळे शेतकरी मोठ्या प्रमाणात लाल तुरीचे उत्पादन घेत असतात. आज विविध बाजारपेठांमध्ये लाल तुरीला मिळालेले दर पाहता काही जिल्ह्यांमध्ये चांगला दर मिळत असल्याचे दिसून येते.
अमरावती
अमरावती बाजारपेठेत आज लाल तुरीला किमान 6950 रुपये ते कमाल 7150 रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला. या बाजारपेठेत तुरीचा सरासरी दर 7050 रुपये इतका राहिला. नियमित खरेदीदारांची उपस्थिती आणि स्थानिक डाळ मिलची मागणीमुळे अमरावती बाजारपेठेत तुरीच्या दरात स्थिरता दिसून आली.
अकोला
अकोला बाजारपेठेत लाल तुरीला किमान 6800 रुपये ते कमाल 7400 रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला. सरासरी दर 7000 रुपये इतका नोंदवला गेला. अकोल्यात तुरीच्या आवकेत आज अल्प वाढ दिसून आली, परंतु दर मात्र स्थिर राहिल्याने शेतकऱ्यांना समाधान वाटत होते. स्थानिक व्यापाऱ्यांची मागणी हा या स्थिरतेचा मुख्य घटक असल्याचे मानले जात आहे.
नागपूर
नागपूर बाजारपेठेत लाल तुरीला किमान 6800 रुपये ते कमाल 7250 रुपये प्रति क्विंटल इतका दर प्राप्त झाला. सरासरी दर 7137 रुपये इतका राहिला, जो अमरावती आणि अकोला बाजारपेठेपेक्षा जास्त आहे. नागपूर बाजारपेठेतील व्यापारी आणि डाळ मिलची मागणी वाढल्यामुळे हा दर उच्च राहिल्याचे दिसत आहे.
पांढऱ्या तुरीचे बाजारभाव
पांढरी तूर ही गुणवत्तेसाठी प्रसिद्ध असलेली तुरीची एक प्रकार आहे. पांढऱ्या तुरीची मागणी विशेषतः काही विशिष्ट प्रकारच्या डाळ बनवण्यासाठी असते. आज पांढऱ्या तुरीला मिळालेले दर पाहता काही बाजारपेठांमध्ये उत्साहवर्धक चित्र दिसून येत आहे.
जालना
राज्यात पांढऱ्या तुरीला सर्वाधिक दर जालना बाजारपेठेत मिळाला आहे. जालना येथे पांढऱ्या तुरीला सरासरी 7111 रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला. जालना हे पांढऱ्या तुरीच्या खरेदी-विक्रीसाठी महत्त्वाच्या केंद्रांपैकी एक आहे. स्थानिक डाळ उद्योगातील मागणी आणि निर्यातीसाठी गुणवत्तापूर्ण तुरीची गरज यामुळे जालना बाजारपेठेत पांढऱ्या तुरीला चांगला दर मिळतो.
शेवगाव
शेवगाव बाजारपेठेत आज पांढऱ्या तुरीची आवक अल्प प्रमाणात असूनही दर मात्र चांगला मिळाला. शेवगाव येथे पांढऱ्या तुरीला सरासरी 6800 रुपये प्रति क्विंटल इतका दर मिळाला. आवक कमी असल्यामुळे आणि स्थानिक व्यापाऱ्यांची मागणी कायम असल्यामुळे दर स्थिर राहिल्याचे पाहायला मिळाले.
जामखेड
जामखेड बाजारपेठेतही पांढऱ्या तुरीला चांगला दर मिळाला आहे. जामखेड येथे पांढऱ्या तुरीला शेवगाव बाजारपेठेप्रमाणेच 6800 रुपये प्रति क्विंटल इतका सरासरी दर मिळाला. जामखेड येथील शेतकरी पांढऱ्या तुरीचे उत्पादन अधिक प्रमाणात घेत असल्याने येथे आवकही चांगली असल्याचे दिसून आले.
Also Read:
महाराष्ट्रातील १० लाख महिलांचे घरकुल मंजूर, आत्ताच यादीत तुमचे नाव पहा women in Maharashtra
तूर बाजारभावावर परिणाम करणारे घटक
तूर बाजारभावात होणारे चढउतार अनेक कारणांमुळे होतात. या वर्षाचे बाजारभाव पाहता काही महत्त्वाचे घटक समोर येत आहेत:
1. कमी उत्पादन
2025 मध्ये महाराष्ट्रासह अनेक राज्यांमध्ये तुरीचे उत्पादन अपेक्षेपेक्षा कमी झाले आहे. काही भागात अवकाळी पाऊस, तर काही भागात पीक संरक्षणाच्या समस्यांमुळे उत्पादनात घट झाली आहे. उत्पादन कमी झाल्याने बाजारात तुरीचा पुरवठा कमी होत आहे, ज्यामुळे दरात वाढ झाली आहे.
2. आंतरराष्ट्रीय मागणी
तूर डाळीला आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतही चांगली मागणी आहे. निर्यातीसाठी शक्यता वाढल्याने स्थानिक बाजारातही तुरीच्या दरात वाढ होताना दिसत आहे. या वर्षी आंतरराष्ट्रीय मागणीमुळे थेट स्थानिक बाजारावर परिणाम झाला आहे.
3. साठेबाजी
व्यापारी आणि डाळ उत्पादक तूर साठवून ठेवत असल्याने बाजारात तुरीचा पुरवठा मर्यादित दिसत आहे. साठेबाजीमुळे कृत्रिमरित्या तुरीचा तुटवडा निर्माण होऊन दरात वाढ होते. सध्या अशी स्थिती काही बाजारपेठांमध्ये पाहायला मिळत आहे.
4. सरकारी धोरणे
सरकारने जाहीर केलेल्या किमान आधारभूत किंमत (MSP) आणि आयात धोरणांनुसार देखील तुरीच्या दरांवर परिणाम होतो. सरकारकडून आयात धोरण बदलल्यास दरावर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
शेतकऱ्यांसाठी शिफारसी
तूर बाजारभावांचा आढावा घेता, शेतकऱ्यांनी पुढील बाबींचा विचार करणे आवश्यक आहे:
Also Read:
अखेर पाऊसाचा खंड संपला, या तारखेपर्यंत मुसळधार पाऊस राहणार डॉ. साबळे यांचा अंदाज Dr. Sable predicts
1. विक्री धोरण
जर तुमच्याकडे तूर साठा असेल तर विक्रीचे धोरण ठरवताना बाजारातील स्थितीचा विचार करा. सध्या तुरीचे दर स्थिर आहेत, तथापि भविष्यात दरात आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी टप्प्याटप्प्याने विक्री करणे हिताचे ठरेल.
2. साठवणूक व्यवस्थापन
तुरीची साठवणूक योग्य पद्धतीने करा, जेणेकरून तुरीची गुणवत्ता टिकून राहील. चांगल्या साठवणुकीमुळे भविष्यात चांगला दर मिळण्याची शक्यता वाढते. किडीपासून संरक्षण करण्यासाठी योग्य उपाययोजना करा.
3. बाजारपेठ निवड
तुमच्या जवळच्या बाजारपेठांमधील तुरीचे दर नियमित तपासा. दरांतील फरक लक्षात घेऊन अधिक फायदेशीर बाजारपेठेत विक्री करा. बाजारपेठेची निवड करताना वाहतूक खर्चही विचारात घ्या.
तुरीच्या दरात पुढील काही महिन्यांत काय बदल होऊ शकतात, याबाबत काही तज्ज्ञांचे अंदाज असे आहेत:
- अल्पकालीन अंदाज: पुढील काही आठवड्यांत तुरीच्या दरात स्थिरता राहण्याची शक्यता आहे. मागणी आणि पुरवठा यांच्या प्रमाणात मोठा बदल न झाल्यास, दर सध्याच्या पातळीवर राहतील.
- मध्यम कालावधीसाठी अंदाज: पुढील 2-3 महिन्यांत, नवीन पीक बाजारात येण्यापूर्वी, तुरीच्या दरात काही प्रमाणात वाढ होऊ शकते. पुरवठा कमी होत जाणे आणि मागणी टिकून राहणे यामुळे ही वाढ होण्याची शक्यता आहे.
- दीर्घकालीन अंदाज: पुढील पीक हंगामात उत्पादन चांगले झाल्यास, तुरीच्या दरात घट होऊ शकते. तथापि, हवामान आणि इतर नैसर्गिक घटकांवर हे अवलंबून असेल.
5 मे 2025 रोजीच्या तूर बाजारभावांच्या आढाव्यावरून स्पष्ट होते की, महाराष्ट्रातील विविध बाजारपेठांमध्ये तुरीला वेगवेगळे दर मिळत आहेत. लाल तुरीला नागपूर बाजारपेठेत सर्वाधिक सरासरी दर (7137 रुपये प्रति क्विंटल) मिळाला आहे, तर पांढऱ्या तुरीसाठी जालना (7111 रुपये प्रति क्विंटल) बाजारपेठ अग्रेसर आहे.
शेतकऱ्यांनी बाजारभावांचा नियमित आढावा घेऊन, योग्य वेळी विक्री करण्याचा निर्णय घेणे हिताचे ठरेल. बाजाराच्या स्थितीनुसार आणि विविध घटकांचा विचार करून धोरण आखल्यास, शेतकऱ्यांना तुरीपासून चांगला नफा मिळू शकतो. तुरीच्या दरांतील चढउतार हे शेतकऱ्यांसाठी आव्हान असले तरीही, याचे चांगले व्यवस्थापन केल्यास ते एक संधी देखील ठरू शकते.
Also Read:
पीएम किसान योजनेचा हफ्ता शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होण्यास सुरवात PM Kisan Yojana installments
सरकारने तूर उत्पादनासाठी जाहीर केलेल्या विविध योजनांचा देखील शेतकऱ्यांनी लाभ घ्यावा. तुरीचे उत्पादन खर्च कमी करणे आणि गुणवत्ता वाढवणे यावर भर देण्याचीही गरज आहे. अशा प्रकारे दीर्घकालीन दृष्टीने विचार केल्यास, तूर उत्पादनातून शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळू शकेल.
शेवटी, शेतकऱ्यांनी नवीन तंत्रज्ञान आणि प्रगत पद्धतींचा अवलंब करून तुरीचे उत्पादन वाढवावे आणि गुणवत्ता सुधारावी. बाजारपेठांशी संबंधित माहिती सातत्याने मिळवून बदलत्या बाजाराच्या स्थितीनुसार निर्णय घेणे हेच शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरेल.
